Deze column van Jan Fokkema (directeur NEPROM) verscheen op 12 december in Cobouw.
Vorige week verscheen de lezenswaardige studie “(Ver)Bouwen voor woonwensen” met als ludieke ondertitel “Heidewitzka vooruit geef gas!” van Friso de Zeeuw en Rink Drost (Bureau Stedelijke Planning) in opdracht van onze zusterorganisatie, de NVB.
De belangrijkste conclusies kort samengevat: Tot 2025 moeten er jaarlijks circa 80.000 nieuwe woningen aan de voorraad worden toegevoegd om in de groeiende vraag te voorzien. De grootste tekorten zitten bij het centrum-stedelijk en bij het groen-stedelijk wonen. In met name Noord-Holland en Utrecht schiet de harde plancapaciteit veel te kort; in mindere mate geldt dat ook voor de meeste overige provincies; gasgeven is nodig!
Nieuwe buitenwijken dichtbij de stad
Een aanzienlijk deel van de huidige plancapaciteit is gesitueerd op perifeer gelegen uitleglocaties, die niet geschikt zijn voor centrumstedelijke en groenstedelijke woonmilieus. De meeste dorpen en kleine steden beschikken over voldoende eengezinswoningen. De grotere steden dienen - naast centrumstedelijke woonmilieus - meer nieuwe groenstedelijke woonmilieus in te plannen; nieuwe buitenwijken dicht bij de bestaande stad met diverser programma dan de voormalige Vinex-wijken. Bedoeld voor vooral tweeverdienende gezinnen en empty nesters met relatief veel grondgebonden woningen. Misschien geen opzienbarende conclusies, maar wel een evenwichtige studie met kwantitatief onderbouwde aanbevelingen, die helpen bij de woningprogrammering voor de komende jaren.
Gemakzuchtige framing
Wat me dan stoort is dat vanuit de vakwereld een tweet over deze publicatie onmiddellijk met hashtag #weilandlobby wordt geretweet. Ik zie dat soort gemakzuchtige framing vaker, zonder inhoudelijke argumentatie. En niet alleen op Twitter. Dat is slecht voor het inhoudelijk debat, en voor hele groepen woonconsumenten, die in één keer in de hoek gezet worden. Prima om heftig van mening te verschillen, maar je mag toch minstens van professionals verwachten dat ze vakbroeders serieus nemen.
Betaalbaarheid is een groot probleem
Ik vermoed dat we de woonopgave in kwantitatieve en kwalitatieve zin in grote lijnen delen: de huishoudensgroei gaat de komende jaren nog door, er komen meer kleine huishoudens op de markt, de trek naar stedelijke voorzieningen houdt aan en betaalbaarheid is een groot probleem.
Korte termijn vertragingen in de woningproductie en lange termijn verstedelijkingsstrategieën moeten daarbij niet met elkaar verward worden, maar het is wel urgent om tot besluiten te komen, omdat ruimtelijke ontwikkelingen veel tijd kosten en dat geldt zeker binnenstedelijk.
Politieke keuze
Uiteindelijk is het een politieke keuze of, op welke wijze en waar die woningvraag geaccommodeerd wordt. Het is aan de vakgemeenschap om daar feiten, ervaringen en inzichten voor te verzamelen en met elkaar te confronteren. Uiteraard met de burger als vertrekpunt.
