Het kabinet wil de nieuwbouwproductie van rond de 70.000 naar 100.000 nieuwe woningen per jaar verhogen. Uit onderzoek in opdracht van de NEPROM, de vereniging van projectontwikkelaars, blijkt dat in 2022 een forse daling van de nieuwbouw moet worden verwacht in plaats van een toename. De ontwikkelaars roepen het kabinet, provincies en gemeenten op om veel sterker in te zetten op de uitvoering van de bouwplannen in plaats van op nieuw beleid.
Volgens de NEPROM blijkt uit het onderzoek Monitor Nieuwe Woningen, dat in opdracht van ontwikkelaars en bouwondernemingen periodiek wordt uitgevoerd, dat in de eerste helft van 2022 slechts 10.000 nieuwbouw koopwoningen in verkoop zijn gebracht, tegen 16.000 in 2021. Over geheel 2022 verwachten de ontwikkelaars een teruggang in nieuwbouw koopwoningen van 35% t.o.v. 2021.
Verdere daling van de nieuwbouw
Volgens de ontwikkelaars vindt de daling niet alleen plaats in de nieuwbouw koopwoningen, maar ook bij de huurwoningen. Eerder werd al bekend dat in de eerste helft van 2022 het aantal verleende bouwvergunningen met 25% daalde t.o.v. 2021. Mede op basis van signalen van haar leden verwacht de NEPROM dat het totaal aantal nieuwbouwwoningen in 2023 richting de 60.000 zal gaan dalen.
Kostenstijgingen en stroperige procedures
Een deel van de oorzaak ligt volgens de ontwikkelaars in de kostenstijgingen en de problemen met de toelevering van specifieke bouwmaterialen. Daarnaast signaleren de ontwikkelaars een gebrek aan ambtelijke capaciteit en politieke doorzettingsmacht bij gemeenten. Door een ongecoördineerde stapeling van ambities en eisen op lokaal niveau in combinatie met de stikstofproblematiek en langdurige procedures zitten tal van projecten muurvast en komen ze niet tot uitvoering.
Onzekerheid bij de huishoudens
De ontwikkelaars vrezen dat op korte termijn de problemen nog groter worden als gevolg van de groeiende ongerustheid bij de consument. De vraag naar nieuwe woningen is nog steeds erg groot, maar een toenemend aantal huishoudens merkt dat als gevolg van de gestegen rente het steeds lastiger wordt om een hypotheek te krijgen. De sterk stijgende energieprijzen maken het voor consumenten nog moeilijker om hun woonwensen te realiseren, waardoor de doorstroming geheel tot stilstand dreigt te komen.
Regulering contraproductief
De ontwikkelaars roepen het Rijk op om alles op alles te zetten om de nieuwbouw aan de gang te houden. Ze steunen het Rijksbeleid gericht op het maken van prestatieafspraken met gemeenten, maar ze hekelen de grote inzet van het kabinet op regulering, die juist de nieuwbouw afremt. Volgens de NEPROM is er voldoende capaciteit bij ontwikkelaars en bouwers om naar een hoger bouwtempo te gaan en hebben de marktpartijen vooral behoefte aan duidelijkheid, besluitvaardigheid en uitvoeringskracht aan de kant van de overheden.
