De Lente-akkoord partners Aedes, Bouwend Nederland, NEPROM en NVB-bouw hebben op 29 november schriftelijk gereageerd op de aankondiging van minister Wiebes dat hij met ingang van 1 januari 2020 geen ISDE-bijdragen meer ter beschikking wil stellen voor nieuwbouw. Volgens de Lente-akkoord partners is de tijd tussen bekendmaking en invoering van de maatregel (slechts zes weken) veel te kort.
“Het wegvallen van deze subsidie per 1 januari 2020 zorgt voor onvoorziene meerkosten in vrijwel alle nu in ontwikkeling zijnde nieuwbouw woningbouwplannen met warmtepompen.” Dat stellen de Lente-akkoord partners in hun brief aan minister Wiebes. Zij reageren hiermee op de Kamerbrief van 12 november waarin de minister aankondigt dat de ISDE per 1 januari 2020 op een aantal punten zal wijzigen. “Het gaat daarbij om (…) het niet meer subsidiëren van investeringen in nieuwbouwwoningen waarvoor de gasaansluitplicht is komen te vervallen”, aldus de minister. De Lente-akkoord partners verzoeken de minister om nieuwbouw niet per 1 januari 2020 uit te sluiten van de ISDE-subsidie.
Wiebes onderbouwt de maatregel als volgt: “Met de wijziging van de Gaswet die op 1 juli 2018 van kracht is geworden, zijn netbeheerders in principe niet langer verplicht om een te bouwen bouwwerk te voorzien van een gasaansluiting. Vanaf 1 juli 2018 is het voor te bouwen bouwwerken dus standaard dat zij niet langer door middel van aardgas worden verwarmd. Er zal dan moeten worden gekozen voor een duurzame warmte-optie. Ik zie daarom in lijn met het advies van SEO geen reden meer om de toepassing van de via de ISDE gestimuleerde technieken in nieuwbouw die al aardgasvrij moet worden opgeleverd te blijven stimuleren. Het is effectiever het budget van de ISDE geheel in te zetten voor de verduurzaming van bestaande woningen en andere gebouwen. Daarom zal de ISDE met ingang van 1 januari 2020 niet langer open staan voor investeringen in woningen waarvoor de aanvraag van de omgevingsvergunning op of na 1 juli 2018 is ingediend.”
Onverteerbaar
De Lente-akkoord-partners vinden dat de invoeringsperiode voor de maatregel veel te kort is, en dat de informatieverstrekking vanuit het Rijk omtrent het voortbestaan van de ISDE-regeling überhaupt veel te wensen overlaat. “We hebben vanaf juli 2018 bij het Rijk en RVO om helderheid gevraagd over het voortbestaan van de ISDE-subsidie voor warmtepompen in relatie tot de aardgasvrije nieuwbouw en werden alleen verwezen naar de internetconsultatie, die ieder jaar in augustus de conceptregeling voor het volgende jaar ter consultatie legt. Hier stond ook dit jaar in augustus geen woord over een uitzonderingspositie voor nieuwbouw. Wij hebben op geen enkele wijze een signaal ontvangen dat de ISDE-subsidieregeling voor nieuwbouw zou worden uitgesloten. Voor onze leden is het echt onverteerbaar dat nu zo abrupt de regeling wordt afgeschaft, zonder enig signaal vooraf ondanks ons herhaalde aandringen.”
‘Perfect storm’
Het op korte termijn wegvallen van de ISDE-subsidie voor nieuwbouwwoningen is volgens de Lente-akkoord-partners een extra obstakel in een in 2020 mogelijk haperende nieuwbouwproductie. “We noemen PFAS, stikstof, te weinig woningbouwvergunningen, te weinig bouwlocaties, oplopende meerkosten voor duurzaamheid, verder oplopende meerkosten door invoering van de aangescherpte energieprestatie naar bijna energieneutraal (BENG) en de oververhittingseis (TO juli) per 1 juli 2020. Om deze reden vinden wij het zéér onverstandig om deze subsidieregeling op deze korte termijn en op dit moment voor nieuwbouw af te schaffen.”
Oplossing
Het uiteindelijke doel van de energietransitie in Nederland is niet het uitrangeren van aardgas, maar het reduceren van CO2-uitstoot. Daarom stellen de Lente-akkoord partners een alternatief voor, dat genoemd wordt in hetzelfde SEO rapport waarop de minister zijn huidige voornemen baseert: “Laat de subsidie voor nieuwbouw voor de ISDE-regeling vanaf 1 januari 2021 alléén gelden voor warmtepompen zonder of met zeer geringe hoeveelheden F-gassen. Het CO2-potentieel van de F-gassen in warmtepompen bedraagt ca. 18% van de CO2-reductie. Hoe een toekomstige invulling van de ISDE-regeling precies rekening moet houden met het Global Warming Potential (GWP) (zeg: F-gassen), vergt nader onderzoek, volgens SEO. We stellen de minister voor om dit onderzoek het komende jaar uit te laten voeren.”
