Van duidelijke spelregels tot betrokkenheid op projectniveau
De gemeente Delft is grondig, tijdig en over de volle breedte aan de slag gegaan met het onderwerp participatie. Dat heeft geleid tot een unieke Delftse aanpak. Aanleiding voor een gesprek met Natasha Viering (projectleider Participatie Omgevingswet/senior communicatieadviseur) en Marlies van Arendonk (procesmanager Omgevingswet) over participatie en 'Delfts Doen'.
Op dit moment doet de gemeente Delft onder andere ervaring op met de participatieaanpak in het kader van de ontwikkeling van de Omgevingsvisie. De werkwijze is niet vastomlijnd; de gemeente is continu op zoek naar mogelijkheden om het traject verder te optimaliseren. Door bijvoorbeeld te kijken of alle specifieke doelgroepen goed worden meegenomen, zoals jongeren of laaggeletterden. En waar speelt participatie precies een rol? Is dat alleen op het niveau van instrumenten als de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan, of ook op het concrete niveau van projecten? Voorbeelden van vragen die een rol spelen bij participatie, en die ook meegenomen zijn tijdens sessies over dit onderwerp in - en vooral ook buiten - het nieuwe stadskantoor.
De gesprekken, en overige reacties die werden ingebracht via bijvoorbeeld sociale media, leverden ideeën op die zijn uitgewerkt in de participatieaanpak van de gemeente Delft. Die methode heeft de sprankelende naam ‘Delfts Doen’ meegekregen. Die naam straalt de proactieve betrokkenheid uit van zowel de stakeholders als de gemeente zelf. Dit type engagement wordt ook beoogd met de aanpak.
Delfts Doen
"De Omgevingswet biedt een goede mogelijkheid om te herijken hoe je stakeholders bij ideeën over de stad of bij ontwikkelingen betrekt", merkt Natasha op. En dat begint in Delft al bij de vraag: hoe willen betrokkenen zoals inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties het traject vorm geven? Het is belangrijk zo vroeg mogelijk iedereen erbij te betrekken. "En doe het zo breed mogelijk", vult haar collega Marlies aan. De gemeente Delft beschouwt participatie als iets anders dan omgevingsmanagement. Het gaat volgens Natasha en Marlies verder.
Op de website van de gemeente
zijn de spelregels van Delfts Doen na te lezen. Om te beginnen vragen die een open houding en verantwoordelijkheidsgevoel van de initiatiefnemer. Dat kan trouwens ook de gemeente zelf zijn. De initiatiefnemer zelf zal daarom goed moeten inventariseren wat er leeft, met wie hij gesprekken voert en de uitkomsten vervolgens goed uit moeten werken en vastleggen. En uiteindelijk moet het idee passen binnen de kaders van de gemeente, die bijvoorbeeld te vinden zijn in (straks) het Omgevingsplan, de Omgevingsvisie en de Omgevingsvergunning.
Flexibel omgevingsplan voor The Green Village
Natasha en Marlies zijn trots op het experiment met een proeftuin voor duurzame innovaties en participatie op de campus van de TU Delft:
The Green Village. Er worden bijvoorbeeld nieuwe materialen en installaties uitgevonden en uitgetest. Om te kunnen experimenteren met nieuwe technologieën voor de woon- en leefomgeving wordt de ruimte opgezocht in regelgeving voor bouwen en wonen. De gemeente gaat dan ook voor dit terrein een flexibel Omgevingsplan opstellen, bij wijze van experiment en conform de Crisis- en herstelwet. Een concept is recent besproken in een participatie-bijeenkomst.
Herontwikkeling Staalweg
Het volgende project dat Natasha en Marlies aanhalen is
De Staal. De gemeente wil de locatie aan de Staalweg en de omliggende openbare ruimte laten herontwikkelen en vroeg marktpartijen om een plan te maken voor een nieuwe invulling van het gebied. De marktpartijen zijn conform het beleid van de gemeente volgens de Delftse Participatieaanpak in gesprek met de stad over de toekomst van deze locatie. Ook hier is daarom aan geïnteresseerden expliciet gevraagd mee te denken over de invulling van het gebied. Er is daarbij ruim aandacht voor het totale plangebied en de tijdelijke invulling in afwachting van de start van de werkzaamheden. Recent is een verslag van een gehouden informatieavond gepubliceerd.
Participatie: de moeite waard
De gemeente Delft steekt serieus tijd, energie en geld in het onderwerp participatie. De vraag is of dat wel altijd loont. "Ja", zegt Natasha daarop beslist. "Mensen blijken bereid aandacht te besteden aan participatietrajecten, zeker als het hun leefomgeving direct raakt. Voor de gemeente Delft is het daarbij wel zaak voor verschillende doelgroepen telkens het geschikte kanaal of een combinatie van communicatiemiddelen te kiezen. Dus soms kan dat een collectieve informatiemarkt zijn en een andere keer gaat het om individuele gesprekken of sociale media."
Marlies is ervan overtuigd dat een goede aanpak tot minder bezwaren en snellere besluitvorming leidt. En dat zou de NEPROM als pure winst beschouwen!
