Skip Navigation LinksNieuws

Nieuws
19 juni 2019
Provada rondetafel: Stadsmakers aan tafel
Een mooi project is één ding, maar uiteindelijk moeten we met elkaar nieuwe stukken stad maken. Hoe doe je dat? Wie zijn de belangrijkste spelers, en wat kunnen ze bijdragen?

Verslag van het rondetafelgesprek op de PROVADA op 4 juni 2019, georganiseerd door AM en NEPROM.

Een mooi project is één ding, maar uiteindelijk moeten we met elkaar nieuwe stukken stad maken. Hoe doe je dat? Wie zijn de belangrijkste spelers? Hoe en op welk moment betrek je de verschillende partijen, en wat kunnen ze bijdragen? Een gesprek met stadsmakers van divers pluimage onder leiding van Eva Hekkenberg (Ontwikkelingsmanager AM).



Eva Hekkenberg introduceert allereerst de kernthema’s die AM hanteert om invulling te geven aan gebiedsontwikkeling en stadmaken. Het zijn er vijf: Gedurfde Duurzaamheid, Healthy Urban Living & Working, Inclusieve Stad, Gelukkig Leven, en last but not least het thema van het rondetafelgesprek van vandaag: Stad- en Gebiedmaker. “Door het ophalen en combineren van allerlei visies op een gebied ontstaat de basis voor een ontwikkeling. Een gelaagd geheel dat de waarden van de locatie bevat, het DNA van de plek, de basis voor een breed gedragen gebiedsvisie. Naast deze vijf kernthema’s zijn we nu binnen AM ook de benodigde rollen aan het definiëren. Welke partijen heb je nodig om een gebied te maken? We horen graag jullie visie hierop.”



De rol van de gemeente
Bart Reuser (Founding partner NEXT architects) benoemt in zijn eerste reactie een heet hangijzer waar veel partijen mee lijken worstelen: “Is de gemeente je partner of maken ze het je vooral moeilijk?” David Hess (Architect partner Kraaijvanger) reageert: “Er zijn voorheen in Nederland veel projecten ontwikkeld die niet goed op elkaar aansluiten. Dat werkt niet, je moet juist integraal te werk gaan. Maar door de woningnood, gecombineerd met eisen op het gebied van diversiteit en inclusiviteit ontstaat er nu een tijdsdruk die veel gemeenten volgens mij niet aankunnen. We hebben nu de kans om mooie dingen te maken, er is momentum, maar het lukt de gemeente vaak niet om de integraliteit te bewaken, terwijl stadmaken bij uitstek een integrale discipline is. Misschien moet je eigenlijk van een vierbaans naar een tweebaansweg, om maar eens wat te noemen.”



Ook Michiel van Hoof (Directeur U.Minds BV) herkent voor een deel de kritiek op gemeenten, maar hij ziet ook verschil tussen de stad en het dorp: “Wij zijn in een kleine gemeente bezig met een centrumplan, en we hebben nu voor het eerst een situatie waarin een projectteam de lijnen uitzet, en de ambtenaren van de gemeente daar soepel mee omgaan en ook het beleid erop aanpassen als dat nodig is. Anderzijds is het in de Randstad vaak moeilijker om de gemeente mee te krijgen door de opeenstapeling van beleidsambities die vervolgens in de projecten moeten worden waargemaakt. Die complexiteit lijdt tot vertraging, zie ook de dalende vergunningaanvragen. Overheden zijn zelf ook op zoek naar de juiste aanpak. De provincie Noord-Holland heeft de oude term 'sleutelprojecten' weer van stal gehaald. Dit omdat ze blijkbaar van mening zijn dat daar een noodzaak toe is om projecten te versnellen of andere problemen op te lossen die in de projecten spelen.”

Langdurig aan een plek verbinden
Johan Snel (Stedenbouwkundige AM): “Wij zijn als AM heel goed in het ontwerpen van projecten op basis van plannen van de gemeente. Dat hebben we gaandeweg ontdekt. Maar je moet soms wél de mogelijkheid hebben om net iets verder te gaan dan alleen maar binnen de lijntjes tekenen. Als je zo een plek mooier kunt maken, dan ontstaat er een heel andere dynamiek.” Jan Fokkema (Directeur NEPROM): “Een onderdeel van de nieuwe Omgevingswet is dat de initiatiefnemer draagvlak moet binnenhalen. Daardoor moet de ontwikkelaar zich soms ook langduriger aan een plek gaan verbinden. Dat is een nieuwe dimensie van stadmaken. Wil AM zich ook voor langere tijd aan één plek verbinden?” “Je wil in ieder geval een stuk stad achterlaten dat goed werkt,” stelt Eva Hekkenberg. “Daarvoor moet je ook buiten de grenzen van je project kunnen kijken. Je loopt dan wél regelmatig tegen argwaan van de gemeente aan. Men gaat zich afvragen welk belang je erbij hebt om verder te kijken.”



Kai van Hasselt (Urban strategy consultant Noha.nu) vult aan: “Veel partijen zijn gewend om te denken in termen van NIMBY, maar als je grootschaliger werkt krijgt je eerder een mooie spin off, wat de risico's van de belegger weer verkleint. Een project kan intrinsiek goed zijn én het beleggersrisico verkleinen.”



David Hess noemt Hart van Zuid in Rotterdam als goed voorbeeld van langdurige verbinding: “Heijmans is hier nog twintig jaar verantwoordelijk voor de openbare ruimte. Dat leidt tot heel andere oplossingen. De vraag is: werk je vanuit vertrouwen of wantrouwen?”

Een vraag die hierop aansluit is: hoe krijg je grip op de grote schaal, het grote denken. Hoe kom je af van de reflex om alles aan de voorkant in te kaderen en dicht te timmeren. “Een team formeren samen met een woningcorporatie kan een manier zijn om het vertrouwen versterken”, vindt Eva Hekkenberg. “Een langjarige band creëren met bewoners is ook goed voor het vertrouwen. Maar hoe krijg je dan toekomstige bewoners al verbonden aan je gebied? Dat lukt niet met alleen de inzet van heel goede horeca, want je wil ook dat mensen trots zijn op een gebied.”

David Hess: “Ik gebruik dan toch maar even de jeukwoorden passie en visie: het vertrekpunt van waaruit je begint en de reden waarom je iets wilt realiseren stroomt over in de richting die je opgaat. We gaan de komende tijd vooral meer verdichten. Dat vraagt om verbetering van de kwaliteit. Je kan van tevoren niet bepalen hoe een project eruit gaat zien, vanwege de complexiteit van dat proces. Dan gaat er dus ook veel meer om hoe je te werk gaat en met welke partners.”

Deelnemers
Eva Hekkenberg (Ontwikkelingsmanager AM)
Johan Snel (Stedenbouwkundige AM)
Jan Fokkema (Directeur NEPROM)
Kai van Hasselt (K v H urban strategy consultant en medeoprichter Noha)
Bart Reuser (Founding partner NEXT architects)
David Hess (Architect partner Kraaijvanger)
Michiel van Hoof (Directeur U.Minds BV)

https://intern.neprom.nl/Nieuwsafbeeldingen/events/AMprov.jpg, https://intern.neprom.nl/Nieuwsafbeeldingen/events/AMprov.jpg

Tags