Ook het Regeerakkoord laat er geen misverstand over bestaan. De nieuwbouw moet het in de nabije toekomst stellen zonder aardgasaansluiting. Het nieuwe kabinet koerst erop dat in 2021 ongeveer 50.000 nieuwe woningen worden opgeleverd zonder aardgas.
Dat betekent dus veruit het grootste deel van de nieuwbouw productie. Helemaal uit de lucht vallen komt dat niet. De nieuwbouwsector bereidt zich alle langere tijd voor op het terugdringen van het energieverbruik in de woning, waardoor vanzelf een keer het aardgas buiten beeld raakt. Maar de snelheid waarmee nu de transitie naar het aardgasloze tijdperk wordt ingezet overvalt wel een beetje. Overigens zal het nog heel wat langer duren voor dat de bestaande woningvoorraad afgekoppeld zal zijn.
ZEN: Zeer Energiezuinige Nieuwbouw
In 2008 heeft de sector een convenant met het Rijk afgesloten onder de vlag van het Lente-Akkoord waarin werd afgesproken dat in 2015 de energieprestatie van de totale nieuwbouw met een factor twee zou worden verbeterd. Dat doel is inderdaad bereikt en in aansluiting daarop werken we nu - onder de vlag van het ZEN-programma (Zeer Energie Zuinige Nieuwbouw) - aan het doel om in 2021 de totale nieuwbouw nagenoeg energieneutraal op te leveren, of beter. En een (nagenoeg) energieneutrale woning op het aardgasnet aansluiten heeft niet zo veel zin. Alternatieven zijn dan een aansluiting op een warmtenet of de all electric woning. Warmtenetten zijn voor nieuwbouw eigenlijk alleen zinvol in het geval van gestapelde bouw in een stedelijke omgeving. In alle andere situaties geven partijen doorgaans de voorkeur aan all electric. Dat betekent in de meeste gevallen - naast een hele goede “schil” met hoge isolatiewaarden, een heel hoge kierdichtheid en drielaags glas - ook de toepassing van een warmtepomp.
Ervaring opdoen met all electric
Binnen het ZEN-programma wordt op aanzienlijke schaal ervaring opgedaan met de all electric woning. Ook werken we aan een heel praktische handreiking voor opdrachtgevers en bouwers om tot een verantwoorde keuze te komen waar het gaat om (bijna) energieneutrale nieuwbouw zonder aardgasaansluiting. De verwachting is dat die brochure rond de jaarwisseling beschikbaar komt.
Sectorbrede transitie-paper aardgasloze nieuwbouw
Ook zijn de partijen binnen het ZEN-programma – Aedes, Bouwend Nederland, NVB en NEPROM – bezig met een “transitie-paper” waarin we aan willen geven hoe we in de komende jaren versneld, maar verantwoord, willen toegroeien naar 100% aardgasloze nieuwbouw. Want van enkele honderden all electric woningen per jaar naar 50.000 aardgasloze nieuwbouwwoningen per jaar is niet iets wat je op een achternamiddag even regelt. Heel veel bedrijven hebben nog enkele ervaring met all electric. En het is niet zo dat je daar geen fouten bij kunt maken. Bovendien, we zitten nog midden in de leercurve, dus er zijn ook nog volop kansen om de techniek en de toepassingen te verbeteren en de kosten verder naar beneden te krijgen. Want op dit moment brengt een all electric woning nog gauw zo’n 15.000 euro aan extra kosten met zich mee in vergelijking met een woning die gewoon aan het Bouwbesluit voldoet. Meerkosten die door kopers en huurders moeten worden opgebracht en die op termijn waarschijnlijk terugverdiend kunnen worden, maar evengoed wel een lastig te nemen horde kunnen zijn.
De komende maanden werken de deelnemende partijen hard aan zo’n transitie-paper, waarbij we ook in overleg zullen treden met gemeenten, netwerkbedrijven, toeleverende industrie, consumentenorganisaties en andere belanghebbenden. Want de sector ziet veel kansen, wil er ook hard aan trekken en zet zich er voor in dat de doelstelling van het nieuwe kabinet op dit terrein ook gehaald wordt, maar het moet wel zorgvuldig gebeuren. Want anders lopen we het risico dat de bewoners op de blaren moeten zitten en daar is niemand mee gebaat.
