Nederland moet veel sneller van het gas af, om te beginnen met nieuwbouw. Het nieuwe streven is om nog dit jaar de verplichte aansluiting uit de wet te schrappen. Hoe reēel is deze ambitie? Op 25 januari opende het NOS Journaal met deze vraagstelling. De Tweede Kamer heeft de gasvrij-ambitie uit het Regeerakkoord inmiddels aangescherpt, mede als gevolg van de recente zware aardbeving in Groningen. Kamerlid Rob Jetten (D66) vindt dat we de pioniersfase voorbij zijn als het gaat om gasvrij wonen: "Het is nu tijd dat de overheid gaat helpen om alle Nederlandse huishoudens van het gas af te krijgen". Dilan Yesilgoz (VVD) wil dat fossiele energie alleen nog ingezet wordt als andere oplossingen onpraktisch of te duur zijn. Liesbeth van Tongeren (GroenLinks) vindt dat gemeenten ook zelf moeten kunnen bepalen of ze nu al hun ambitie op het gebied van gasvrije nieuwbouw willen aanscherpen.
Is dit tempo reëel? Elk jaar komen er tienduizenden nieuwbouwwoningen bij in Nederland. Nu wordt een flink deel daarvan nog op gas aangesloten, maar hoe zit het dan vanaf volgend jaar? Kan dit allemaal zo snel veranderen? De NOS legde deze en andere vragen voor aan NEPROM-directeur Jan Fokkema. De NEPROM heeft zich recentelijk in een opinie-artikel in het FD positief uitgelaten over aardgasvrije nieuwbouw. Maar projectontwikkelaars, beleggers en woningcorporaties moeten flink aan de bak om de transitie naar energieneutrale, aardgasvrije nieuwbouw zo voorspoedig mogelijk te laten verlopen. In alle nieuwbouwwijken en -projecten moeten gemeenten, opdrachtgevers en andere betrokkenen om tafel om te bezien of, en op welke wijze gebouwd kan worden zonder aardgasaansluiting. "Van groot belang daarbij is dat de leerervaringen worden afgetapt en breed verspreid en dat er snel wordt bijgestuurd als aanloopproblemen en kinderziektes daartoe aanleiding zouden geven. Een noodzakelijke voorwaarde is consistent Rijksbeleid," aldus Jan Fokkema in het FD.
In het NOS-item zegt Jan Fokkema: "Ik snap dat de politiek altijd harder wil dan de praktijk kan. Maar we moeten dat natuurlijk wel op een verantwoorde manier doen. In het verleden, toen die technieken voor ons nog echt nieuw waren hebben we bijvoorbeeld gezien dat warmtepompen veel geluidsoverlast gaven voor de bewoner, of dat soms de bronnen die we in de grond hebben geslagen niet diep genoeg waren of snel verouderden. Dat soort dingen moet je in de praktijk leren. We zijn nu een stuk verder en ik ben ervan overtuigd dat we de grootste problemen hebben gehad." [update 31-1-2018] Afgelopen dinsdag werden in de Tweede Kamer de gewijzigde Elektriciteitswet en Gaswet aangenomen met een breed gesteund amendement m.b.t. het laten vervallen van de aansluitplicht op het gasnet bij nieuwbouw: “Om Nederland gasvrij te maken is het van groot belang dat deze plicht komt te vervallen en dat de besluitvorming over de warmtevoorziening zo veel mogelijk decentraal wordt belegd. Met dit amendement wordt voorgesteld om nieuwbouw niet aan te sluiten op het gastransportnet. Op deze hoofdregel kan alleen een uitzondering worden gemaakt als het te bouwen bouwwerk in een gebied ligt dat door een college van burgemeester en wethouders is aangewezen als gebied waar aansluiting op het gastransportnet om zwaarwegende redenen van algemeen belang noodzakelijk is, waaronder begrepen de maatschappelijke kosten en baten, aansluitingen strikt noodzakelijk maakt. Bij ministeriële regeling worden hiertoe nadere regels gesteld.” Tevreden bewoner Degene die de show stal in het NOS-item was ongetwijfeld de zeer tevreden bewoner van een gasvrije Zeer Energiezuinige Nieuwbouwwoning in de Rijswijkse buurt RijswijkBuiten. Hij gaf aan dat hij nog nooit zo'n prettig en comfortabel binnenklimaat had ervaren als in zijn nieuwe woning. De pluizige hond die lang uitgerekt lag te genieten van de vloerverwarming maakte dit optimistische plaatje compleet. Bekijk hier het NOS 8 uur journaal van 25 januari.
