Dit opinieartikel van Nicolette Zandvliet verscheen op 31 maart in Cobouw
Hoog, ondoorzichtig en te veel verschillen. Dat is de meest gehoorde reactie van aanvragers als het om leges gaat. De grote bouwprojecten dragen daarbij de kosten voor de kleintjes (kruissubsidiëring).
Dat maakt het lastig en onredelijk. De hoogte staat niet in verhouding tot het aantal aan de aanvraag bestede uren en de verrichte inspanningen. Kortom: de tarieven kunnen en moeten omlaag.
Zeker als er meer taken bij private partijen komen te liggen. Toekomstige ontwikkelingen (Omgevingswet, Wet kwaliteitsborging voor het bouwen) gaan wel de kant op dat meer toetsende en controlerende werkzaamheden van de gemeente naar de markt verschuiven.
Publicatie
Door de crisis kwamen de onvolkomenheden van het legessysteem aan het licht. Daarover zijn betrokken partijen het eens. Doordat niet veel grote projecten tot stand kwamen, ging de grondslag en menig gemeentebegroting onderuit. Nieuwe regels gelden daarom voor de volgende gemeentebegroting.
Het gewijzigde Besluit begroting en verantwoording is 17 maart gepubliceerd. Wat betekent dit besluit voor de leges?
In ieder geval moet het college vooraf meer duidelijkheid geven over de geraamde kosten en baten; zodat achteraf beter controleerbaar is hoe de tarieven zijn vastgesteld. Het is nog maar de vraag of dit in de praktijk ook tot een verlaging leidt. Wel tot meer transparantie en dat vinden we positief.
Er zal vooraf duidelijk moeten worden gemaakt hoe ‘het met de kostendekkendheid van de tarieven zit’. Hoe wordt bij de berekening van de tarieven bewerkstelligd dat de geraamde baten de ter zake geraamde lasten niet overschrijden? Welke beleidsuitgangspunten gelden bij de berekeningen en hoe worden die uitgangspunten bij de tariefstelling gehanteerd?
De transparantie over de berekeningswijze ziet op de verordening als geheel en in de tweede plaats op de diverse onderdelen van de verordening (burgerlijke stand, omgevingsvergunningen voor de activiteit bouwen).
Subsidiëring
Ook onder het nieuwe besluit is dat waar volgens ons de schoen nog steeds wringt. Kruissubsidiëring hoort wat ons betreft niet op het niveau van de verordening plaats te vinden. Zo heeft de wetgever het ook nooit bedoeld. Het is alleen niet goed opgeschreven in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, waardoor gerechtelijke uitspraken anders bepalen.
Het is aan gemeenteraadsleden om door te vragen en toe te zien op het nieuwe Besluit. Volgens ons is het heel belangrijk dat dit gaat gebeuren. Alleen dan kan duidelijk worden hoe bepaalde keuzes doorwerken in de individuele tarieven.
Vooral doen dus!
Nicolette Zandvliet
Juridisch beleidsmedewerker NEPROM
