Op 15 mei vond voor de derde keer de Dag van de Projectontwikkeling plaats. We hebben recentelijk de evaluatieresultaten ontvangen en daaruit blijkt dat de waardering voor de DVDP hoog is.
Van de ruim 500 deelnemers hebben er 111 de enquête ingevuld. Ruim 2/3 van de deelnemers waardeerde de DVDP met een 8 of hoger. Verder gaf 87% aan dat ze tijdens de DVDP nieuwe inzichten hebben opgedaan. Daarmee scoort de DVDP net zo goed als vorig jaar.
Zeer veel waardering was er voor Alexander Collot d’Escury van Desso. Maar ook de andere sprekers scoorden hoog. De sessies “De ontwikkelende architect” (BNA), “Ontwikkelingscompetities: Houd het simpel”, “De look-and-feel van gebiedsontwikkeling” (Ymere), “Ontwikkelen is eng” (LEFGOZÂH) en “Zelfstandige Vastgoed professionals op de catwalk” scoorden in de middag het beste.
De NEPROM had de deelnemers aan de DVDP gevraagd om ook een blog te schrijven over ervaringen, leermomenten, inzichten of observaties op de DVDP. Of over hoe het een volgende keer nog weer beter kan. Wij hebben vijf blogs ontvangen, de beste is van Hella Hendriks, van Hendriks CPO (Concepten, Plannen en Ontwikkelen in Vastgoed). Een echte ZVP-er dus. Zij wint een dagje uit met gezin, vrienden of collega’s (t.w.v. 300 euro), of – naar keuze - een iPad-mini. De blogs vind je allemaal hieronder, op deze pagina.
15 mei Dag van de Projectontwikkeling: vakmanschap en ondernemerschap?
DVDP-blog door Hella Hendriks, zelfstandig conceptontwikkelaar en o.m. initiatiefnemer van het project ‘klushuisamsterdam.nl’.
Aan het begin van deze dag was ik even in verwarring. Tijdens de ochtendkoffie vertelde iemand mij namelijk heel enthousiast dat het zo langzamerhand toch wel wat beter gaat in de woningmarkt, want zij - dit bedrijf - hadden alweer twee projecten waarvoor het vroegtijdig betrekken van kopers niet meer nodig was; kopers komen daar gewoon weer vanzelf! Mijn verwarring: maar kopers betrekken, dat doe je toch omdat het iets toevoegt? Niet alleen uit nood?
Wat later bij het prachtige openingsfilmpje, waarvan volgens mij de boodschap was: welke motivatie kun je nog meer hebben in het leven dan alleen geld, werd ons door de inleider van deze dag aangeraden onze tranen snel weg te poetsen. Het filmpje, waar iedereen geboeid naar keek, en van waaruit je een mooi bruggetje had kunnen maken naar de nieuwe waarden in de projectontwikkeling, was eigenlijk ook maar reclame, nog wel van een verzekeraar.
Over tot de orde van de projectontwikkeling dus. Dat er nèt die ochtend positieve kwartaalberichten over de woningmarkt op de radio waren, had zichtbaar gezorgd voor meer ontspannen gezichten in de zaal. En dus: de klant centraal, nieuwe waarden in de projectontwikkeling, en al die andere mooie voornemens? Hoe welvaartsbestendig zijn deze uitgangspunten?
Gelukkig werd dat in de loop van de dag door enkele zeer inspirerende sprekers van zowel binnen als buiten de branche voor mij toch nog helder. Deze uitgangspunten zijn alleen bestendig als ze worden omarmd en uitgedragen door mensen die er écht zelf in geloven, en dat ook nog kunnen overbrengen. Een belangrijke boodschap voor mij deze dag was: laat je bij het innoveren en verduurzamen inspireren door de consument, maar neem je verantwoording als professional.
Ontwikkelen is een vak en niet een optelsom van individuele keuzes. Het verschil is toegevoegde waarde. En wat is die toegevoegde waarde? Dat is plannen spiegelen aan de omgeving, kennis van nieuwe technieken, enthousiasme en overtuigingskracht, deuren openen, managementkwaliteiten en natuurlijk geld om te investeren. Maar dat laatste is niet meer het enige dat telt.
In dit vak van ontwikkelaar gaat het er ook om dat je keuzes durft te maken, waarvan je niet altijd van te voren weet of de klant die waardeert. Maar dat is nu juist ondernemerschap en risico nemen. Op het moment dat je in staat bent die risico’s te benoemen, kun je ook kijken hoe ze beheersbaar worden of wat je daarvoor moet doen, of wie je daarvoor nodig hebt.
Zo was er deze dag toch veel nieuws en nieuwe energie, en gelukkig werd die ook ingebracht door mensen uit projectontwikkelingsland zelf. Gelukkig! Want wij willen allemaal trots zijn op ons vak. Mijn conclusie was dan ook dat we na projectontwikkeling 1.0; ‘wij weten wat goed voor u is’, en projectontwikkeling 2.0 ‘wij weten het niet meer, de klant mag het zeggen’ inmiddels bij projectontwikkeling 3.0 zijn aangeland ‘de ontwikkelaar als vakman en ondernemer’; met een open mind, een eigen visie en handelend als betrof het zijn (of haar) eigen portemonnee.
DVDP getuigt van bewustwording van de nieuwe werkelijkheid
DVDP-blog door Marwin Peeters, 3W New Development
Op donderdag 15 mei vond de derde editie van de Dag van de Projectontwikkeling (DVDP) plaats, met als thema “Ruimte voor vakmanschap en ondernemerschap”. Dit thema werd naar mijn mening het beste uitgedragen door Alexander Collot d'Escury, CEO bij Desso Group. In een zeer boeiende, met pakkende en humoristische vergelijkingen omkleedde presentatie, nam hij tijdens het plenaire deel het publiek mee in de wereld van de tapijten.
Gepassioneerd sprak hij over het onderscheidend vermogen van Desso tapijt. Een product dat niet alleen op 6 miljoen manieren te customizen is, maar door de mogelijkheid tot hergebruik van de materialen tegenwoordig ook in lease-vorm op de markt wordt aangeboden. Een in mijn beleving zeer vernieuwende maar vooral onderscheidende vorm van ondernemerschap.
Deze presentatie deed mij terugdenken aan de eerste editie van de DVDP in 2012. Deze dag sprak Wouter de Vries jr. op een zeer confronterende maar prikkelende wijze over ‘Blauwe Bananen’. Hiermee illustreerde hij hoe belangrijk het is om jezelf als bedrijf te onderscheiden. Helaas bleek gedurende deze eerste editie maar al te zeer dat er nog steeds bedrijven waren die het vak nog altijd beoefenden zoals zij - en met hun vele anderen - dit voor de crisis ook deden. ‘Old style’, enkel en alleen op een laag pitje in afwachting van betere tijden.
Nu 2 jaar later - en inmiddels ruim 5 jaar na het uitbreken van de crisis – geven de vele presentaties gelukkig volop blijk van bewustwording van de nieuwe werkelijkheid. Duidelijk werd dat iedereen zich er inmiddels bij heeft neergelegd dat ‘de goede oude tijd’ niet snel meer terug zal keren. Daarbij lijkt men er eindelijk van doordrongen te zijn geraakt dat - wanneer we nog iets in onze sector van de grond willen krijgen - het nodig is om de handen in elkaar te slaan en samen op te trekken.
Een goed voorbeeld hiervan is de presentatie die ik heb bijwoond over de ‘Concurrentiegerichte dialoog’ als nieuwste aanbestedingsvorm. Hierbij werd aan de hand van de gebiedsontwikkeling Braassemerland in Roelofarendsveen verduidelijkt dat het voor gemeentes noodzakelijk is om marktpartijen in een vroeg stadium te betrekken bij gebiedsontwikkelingen, om te ontdekken onder welke condities zij bereid zijn hierin te participeren. Door met meerdere marktpartijen over deze condities te onderhandelen is het voor gemeentes echter mogelijk om een optimale deal te sluiten.
De invloed van de nieuwe werkelijkheid was echter niet alleen merkbaar bij de – naar mijn mening opvallend veel aanwezige - gemeentes. Ook bij marktpartijen heeft de nieuwe werkelijkheid vakmanschap en ondernemerschap gestimuleerd. Het brede scala aan presentaties met titels als ‘innovatieve woningconcepten’, ‘Vernieuwing van de stadsvernieuwing’ en ‘vernieuwende vormen van nieuwbouwmarketing’ getuigt van het feit dat onze sector ondanks de aanblijvende crisis over de volle breedte volop in beweging is.
Deze ontwikkeling inspireert en motiveert mij om elke dag weer opnieuw out-of-the-box te blijven denken en op zoek te blijven gaan naar alternatieven. Iets dat ik als 25 jarige junior projectmanager ervaar als een van de belangrijkste competenties. Jammer genoeg heb ik moeten concluderen dat ik niet alleen waarschijnlijk de jongste, maar ook een van de weinige deelnemende jonge vastgoedprofessionals was bij de DVDP. Ik wil dan ook tot slot alle lezers van dit blog oproepen om ervoor te zorgen dat juist de jongere vastgoedprofessionals in hun omgeving de kans krijgen en/of aangrijpen om zich tijdens een evenement als de DVDP net als mij te laten inspireren door het veelzijdige en vernieuwende karakter van onze sector.
It's all about attitude
DVDP-blog door Niels de Vries Humel, De Mannen van Schuim
Donderdagochtend 15 mei om 12.00 zit ik in een lege vergaderruimte in de Brabanthallen in Den Bosch. De Dag van de Projectontwikkeling is in volle gang. Voor me ligt een compleet kostuum van de beroemde piraat Jack Sparrow. Voordat ik mezelf schmink en verkleed vraag ik me nog een keer af waarom ik, verkleed als piraat, nota bene op mijn verjaardag, op het punt sta een zaal binnen te stappen met 500 keurig gekleedde vastgoed professionals.
Twee maanden geleden was het begonnen met een brutaal mailtje naar Paul Splinter van de NEPROM: gezien het thema van dit jaar 'ruimte voor vakmanschap en ondernemerschap' vonden we dat het tijd was om als jonge startende ondernemers een plekje in het programma te veroveren. Samen met Roel Willems van Syntrus Achmea was vervolgens al snel het idee geboren om onze samenwerking op een spannende manier neer te zetten. Op basis van de beroemde uitspraak van Jack Sparrow: 'The problem is not the problem. Your attitude about the problem is the problem' zouden we laten zien hoe wij ontwikkelen anno 2014 oppakken. Slingeren met termen als creativiteit, innovatie, betrouwbaarheid en financiële slagkracht is makkelijk en draagt zeker bij tot het succes. Maar waar het echt om gaat is veel lastiger.
Het echte succes ligt verborgen in het kunnen schakelen tussen verschillende manieren van ontwikkelen. Ontwikkelen vanuit de 'macht' (beleggers, grote aannemers enz.), 'kracht' (sterke conceptmatige, maar grote ontwikkelaars.... daar hebben we er niet zoveel meer van) en wat wij noemen vanuit het 'vrije denken', veelal kleinere eigentijdse ontwikkelaars en creatieve bedrijven die het ontwikkelen heruitvinden, met innovatieve oplossingen komen en alternatieve verdienmodellen hanteren.
Het slim schakelen en combineren van deze ontwikkelstijlen lukt alleen als je over de juiste attitude, de juist houding beschikt: willen samenwerken, het experiment durven aan te gaan. En als je daarnaast ook beschikt over een gezonde dosis empathie: je kunnen en willen verplaatsen in de belangen en gevoelens van degene waarvoor en waarmee je samenwerkt.
Na dat ene mailtje, 2 maanden geleden, staan we hier vandaag. Vanmiddag draait de sessie om het spel van schakelen tussen die verschillende ontwikkelstijlen. Onze sessie 'Ontwikkelen is eng' is een experiment, een interactieve sessie die aan deelnemers vraagt om met lef en durf uit hun comfortzone te stappen.
De afgelopen weken heb ik me afgevraagd hoe we de veelal traditioneel ingestelde vastgoedvrouw en man zover krijgen om bij ons vanmiddag over de drempel te stappen en het experiment aan te gaan. Hoe krijgen we ze bereid en enthousiast om zich te verplaatsen in die andere rol en te acteren vanuit het andere belang?
Als je wilt dat de mensen om je heen uit hun comfortzone stappen en met je meegaan op zoek naar nieuwe oplossingen, wat is er dan beter dan zelf het goede voorbeeld te geven. Zelf te gaan doen wat je vindt, te gaan doen wat je zegt en roept. Als nieuwe eigenwijze ondernemers doen we dit dagelijks. In de afgelopen 2,5 jaar is dat bijna een tweede natuur geworden, maar vandaag sta ik op het punt om daar weer een nieuwe dimensie aan toe te voegen. Ik trek m'n jas aan, steek m'n pistolen onder mijn riem en draai nog eens aan de twee sikjes onder mijn kin. Dag van de Projectontwikkeling... ik ben er klaar voor. ‘Jack Sparrow has entered your ship to tell you that it's all about attitude!’
'The problem is not the problem but.....'
Niet voor de hand liggende allianties aangaan
DVDP-blog door Tom Krouwels, BAM Woningbouw bv
Op de DVDP is mij weer duidelijk geworden dat wij binnen de vastgoedbranche pas echt een innovatieve stap voorwaarts kunnen gaan zetten als we bereid en in staat zijn buiten onze eigen branche te kijken en niet voor de hand liggende allianties aan te gaan.
“Out of the box” denken wordt makkelijker als je er mensen bij betrekt die voor jou al uit een andere “box” komen en dus een visie neerleggen die anders is dan waar je in eerste instantie zelf aan zou denken.
In het middagprogramma kwam dat naar mijn ervaring weer naar voren. Een zevental bouwers presenteerde innovatieve woonconcepten, die werden gelegd langs de lat van een drietal investeerders. Zeven verhalen die verschillend van insteek waren, maar wel binnen de eigen branche zijn ontwikkeld. Hopelijk is de volgende stap dat we samen met onze opdrachtgevers en bedrijven van andere branches deze innovaties verder brengen. Ik zie er naar uit.
ProActief Vastgoed op de Catwalk tijdens de DVDP
DVDP-blog door Marco Aartse, ProActief Vastgoed
Het Monopolyspel zie ik als een mooie metafoor voor projectontwikkeling in de afgelopen decennia. Een spel in twee bedrijven. In het eerste bedrijf is het de kunst zoveel mogelijk posities (de straten) te verwerven, zonder je financiële positie in gevaar te brengen, om hier vervolgens huizen en hotels op te realiseren. Kolfje naar de hand van de projectontwikkelaar.
In het tweede bedrijf zijn alle posities bezet en wordt het vastgoed geëxploiteerd. De posities zijn ingenomen door de exploitanten. Beleggers, corporaties, retailers, instellingen en andere eindgebruikers die het bord bezetten en het spel bepalen. De rol van de ontwikkelaar die voor eigen rekening en risico ontwikkelt is veranderd.
De ledenlijst van de Neprom wordt voor minder dan de helft gevuld door pur sang ontwikkelaars. De leden zijn vooral gerelateerd aan bouwbedrijven, beleggers, financiële instellingen of corporaties. De pur sang gebiedsprojectontwikkelaar is in deze tijd minder de initiatiefnemer dan dat in het verleden het geval was. Hij is meer een specialist en verbinder geworden, die in samenwerking, of in opdracht van andere partijen voor complexe vastgoedopgaven realistische en creatieve oplossingen aandraagt. Hij adviseert bij uitbreiding, revitalisatie of herontwikkeling van het vastgoed en is verantwoordelijk voor het ontwikkelingstraject. Hij voert de regie, met de inzet van ontwerpers en adviseurs. Hij bewaakt de haalbaarheid, de risico’s en de voortgang van het proces en coördineert de afzet naar de eindgebruikers.
Begin dit jaar ben ik met ProActief Vastgoed mijn eigen onderneming gestart als ZVP-er. Ik werk aan centrumplannen als gedelegeerd ontwikkelaar voor bedrijven, waar ik verantwoordelijk ben voor het volledige ontwikkelingstraject. Daarnaast werk ik samen met collega ZVP-ers, met bedrijven en gemeenten, om veelal vastgelopen projecten weer van de grond te krijgen.
Zelfstandige zijn wil niet zeggen alles zelf doen. Sterker, het succes staat of valt juist met samenwerking tussen partijen op projectniveau. In de afgelopen periode heb ik veel contacten gelegd met enthousiaste, gedreven zelfstandige professionals, die als collectief het verschil kunnen maken. Een op het eerste oog kansloze business-case kan zomaar tot een succesvol project ontwikkeld worden, met de inzet van de juiste specialisten, met een vaak heel eigen(zinnige) kijk op de problematiek. Uiteindelijk is er dus een belang en een resultaat voor de gehele bouwkolom. Voor zelfstandigen én voor bedrijven.
De grote ontwikkelingsmaatschappijen zijn in de afgelopen jaren afgeslankt en richten zich op hun kerncompetenties en maken meer dan ooit gebruik van externe deskundige voor specifieke vraagstukken. De echte professional heeft zijn rug gerecht en gaat weer vol aan de bak. De Zelfstandige Vastgoed Professionals zoeken elkaar op en vormen informele, en formele platforms die met bedrijven en eindgebruikers samenwerken.
Ik wil een appèl doen op de Neprom om de ZVP-ers een platform te bieden, zoals dat op de Dag van de Projectontwikkeling gebeurde, om de kennis en de netwerken die er onder deze, veelal voormalige NEPROM-leden bestaan te benutten, te binden en op een kwalitatief hoog peil te houden.
