De begroting die op 20 september gepresenteerd werd bevat helaas geen nieuws voor woning- en gebiedsontwikkelaars. De Koning sprak over de nijpende situatie op de woningmarkt, over de noodzaak dat het Rijk de regie naar zich toetrekt, dat er 900.000 nieuwe woningen bij moeten tot 2030 en dat de praktijk weerbarstig is. Concrete uitwerking van de eerder aangekondigd versnellingsacties staan echter niet in de begroting, laat staan nieuwe maatregelen of middelen. We doen een beroep op de minister om snel met ons tot concrete acties te komen, die daadwerkelijk tot versnelling in de uitvoering leiden en die het hoofd bieden aan de dreiging van het snel verslechterende marktsentiment.
Het kabinet zet in het coalitieakkoord fors in op de betaalbaarheid van het wonen, onder andere door huurverlaging in de corporatiesector en het verhogen van woontoeslag. Maar ook door de huurprijzen te reguleren in het middensegment en de verplichting van 1/3 sociaal, 1/3 middensegment en een 1/3 vrije sector. Wanneer het kabinet aan beide zaken stringent vasthoudt, dan worden de 900.000 nieuwe woningen in geen geval gehaald. De realiteit noopt tot bijstelling.
Samen met IVBN zal NEPROM op korte termijn in reactie op de reguleringswens met concrete voorstellen komen t.a.v. de bescherming van huurders in het middensegment, zonder dat de investeringen in het middensegment en in de vrije sector huurwoningen daardoor worden geraakt. We hopen begrip bij de minister hiervoor te vinden. Voor wat betreft de programmering van de nieuwbouw is het essentieel dat de projecten die in de komende drie tot vijf jaar gerealiseerd worden, buiten schot blijven, anders komen die ook in gevaar. Door gericht te bouwen voor de doorstroming in combinatie met een premieregeling voor de koopstarter, kan de doelstelling van de beschikbaarheid van meer betaalbare woningen in het middensegment wel worden bereikt.
We steunen de minister in zijn streven om tot prestatieafspraken met provincies en gemeenten te komen, maar we constateren dat in de rondes langs de provincies waar de reality checks moesten plaatsvinden en die binnenkort feestelijk worden afgesloten met het plaatsen van de handtekeningen, het realiteitsgehalte van de plannen nauwelijks aan de orde is gesteld. Dat betekent dat de prestatieafspraken die de minister met de provincies gaat maken een solide fundament zullen ontberen. Inmiddels is een tweede ronde aangekondigd onder de vlag van de 'woondeals' die tegen de jaarwisseling moet worden afgesloten, waar dan wel afspraken over concrete locaties gemaakt gaan worden en waar dan wel de marktpartijen bij betrokken worden. Essentieel is in onze ogen dat de minister dan ook daadwerkelijke financiële bijdragen daar tegenover zet, zowel vanuit de woningbouwimpuls als vanuit de 7,5 mld voor infrastructuur en eventuele andere middelen waar BZK zeggenschap over heeft. We vrezen dat zonder die koppeling de versnelling van de productie uitblijft.
Tenslotte, we zien in de begroting van het kabinet niet terug dat we in een half jaar tijd wat betreft de woningmarkt in een totaal andere situatie zijn beland. Beleggers haken af of maken een pas op de plaats en bij de particuliere kopers heeft de onzekerheid toegeslagen, waardoor de nieuwbouw in het bijzonder dreigt te worden geraakt. Dat geldt nog eens in versterkte mate voor complexe binnenstedelijke projecten. Wij pleiten er voor dat het Rijk op korte termijn met de sector aan tafel gaat om tot oplossingen te komen, omdat anders vanwege conjuncturele vraaguitval de productie wegzakt richting de 50.000 woningen of lager.
