Met de komst van de nieuwe Omgevingswet wordt het onderwerp participatie steeds belangrijker. In de praktijk blijkt deze pijler echter een grote uitdaging voor iedere initiatiefnemer, eigenaar, gemeente en projectontwikkelaar en gemeente bij binnenstedelijke gebiedstransformatie te vormen. Binnen de nieuwe Omgevingswet wordt omgevingsparticipatie in een aantal gevallen verplicht. Niet alleen voor overheden, maar voor iedere private initiatiefnemer met ruimtelijke plannen. Daarop is nog lang niet iedereen goed voorbereid. Voor het Programma Stedelijke Transformatie schreven Wouter Jan Verheul, Erwin Heurkens en Fred Hobma van de TU Delft daarom het boekje: 'Nieuwe verhoudingen in omgevingsparticipatie: Participatie georganiseerd door private partijen' (112 pag., uitgave Stedelijke Transformatie). Bij de transformatie van gebieden moeten initiatiefnemers in participatief overleg met zittende bedrijven en de aanwezige of toekomstige bewoners. Tegenstrijdige belangen en uiteenlopende behoeften moeten immers een plek krijgen in dit overleg en de planontwikkeling. Over participatie binnen stedelijke ontwikkeling wordt al ruim vijftig jaar nagedacht en geschreven, maar uit het onderhavige onderzoek blijkt dat zowel ontwikkelaars als gemeenten nog onvoldoende zijn voorbereid op een praktijk die uitgaat van meer privaat georganiseerde participatie en de tegengestelde verwachtingen die daarmee gepaard gaan. Gemeentelijk participatiehandreikingen variëren sterk qua opzet en omvang en negeren vaak dat binnen omgevingsparticipatie conflict en tegengestelde voorkeuren naar voren komen, waar projectontwikkelaars en gemeenten zich toe moeten verhouden. Soms kan door het gebruik van de juiste methodes consensus worden bereikt, soms zullen juridiseren en politiseren alternatieve routes voor participatie blijven. Dit essay gaat in op enkele prangende kwesties van omgevingsparticipatie en biedt leerzame praktijkervaringen, theoretische perspectieven, reflecties en concrete adviezen voor marktpartijen, maar ook voor overheden, maatschappelijke initiatiefnemers en andere betrokkenen. Op 16 september organiseert het programme Stedelijke Transformatie een presentatie- en discussiebijeenkomst.
Essay
