NEPROM is vanaf het begin kritisch geweest op de planbatenheffing. Volgens ons werkt een dergelijke heffing ontmoedigend voor ontwikkelaars. De invoering van een heffing zal eerder leiden tot vertraging dan versnelling van de woningbouwproductie. Dit hebben wij consequent naar voren gebracht in onze gesprekken met het ministerie. Uitbreiden van het bestaande kostenverhaal achten wij daarbij kansrijker dan de introductie van een heel nieuw en ingewikkeld instrument. Wij zijn blij dat de minister die conclusie nu ook trekt.
Eerst evalueren
Wat ons betreft loopt de minister nu te hard van stapel met haar voorstellen om het kostenverhaal uit te breiden en de waarderingsgrondslag van de inbrengwaarde aan te passen naar de gebruikswaarde. NEPROM vindt het essentieel dat eerst geëvalueerd wordt wat het effect is van de uitbreiding van het kostenverhaal en de regeling publiekrechtelijk afdwingbare financiële bijdragen in de Omgevingswet. Zonder te weten wat deze aanpassingen opleveren, is het voorbarig om nieuwe regelingen te introduceren.
Te hoge verwachtingen
In beginsel kan NEPROM zich vinden in het idee dat publieke investeringen die noodzakelijk zijn voor de gebiedsontwikkeling zo veel mogelijk uit de waardestijging van de grond bekostigd zouden moeten worden. NEPROM waarschuwt voor te hoge verwachtingen. Op veel woningbouwlocaties is helemaal geen ruimte om meer publieke kosten door de marktpartijen te laten betalen. Hoewel de beeldvorming anders doet vermoeden, verwachten wij dat het effect beperkt zal zijn. Op veel locaties zijn (publieke) tekorten onvermijdelijk, simpelweg omdat de waardestijging door functieverandering vaak onvoldoende is om de hoge kosten van bijvoorbeeld bodemsanering en bedrijfsuitplaatsing te dekken.
Nadere uitwerking noodzakelijk
Volgens NEPROM moeten primair gemeenten het bestaande kostenverhaal beter organiseren en toepassen. Ook pleiten wij voor meer actief grondbeleid om ingewikkelde discussies over te duur ingekochte gronden door marktpartijen te voorkomen.
Bij eventuele nieuwe ingrepen zijn voor NEPROM een paar uitgangspunten cruciaal:
- Een goede overgangsregeling waarborgt dat bestaande posities worden uitgezonderd
- Er blijft een prikkel voor een eigenaar om zijn grond te verkopen
- De ontwikkelaar behoudt een rendement dat in verhouding staat tot het genomen risico
Het aanpassen van de waarderingsgrondslag van de inbrengwaarde naar de gebruikswaarde zonder opslag voldoet hier naar onze mening niet aan. In hoeverre de beoogde uitbreiding van het kostenverhaal wel voldoet moet nog blijken. NEPROM blijft zich hiervoor inzetten en gaat hierover graag met het ministerie en gemeenten in gesprek.
Lees hier de brief over de planbatenheffing van demissionair minister Keijzer aan de Tweede Kamer.
