Het arrest van de Hoge Raad in de zaak Didam, op 26 november 2021, heeft veel stof doen opwaaien. De NEPROM organiseerde begin januari een drietal kleinschalige bijeenkomsten voor ontwikkelaars en gemeenten om gezamenlijk de gevolgen van het arrest te bespreken voor lopende en toekomstige projecten. Doel was om gezamenlijk meer grip te krijgen op situaties waar de uitspraak mogelijk tot vertraging of andere problemen kan leiden.
Zowel gemeenten als marktpartijen zijn druk bezig met het inventariseren van de juridische betekenis van het arrest en de mogelijke risico's in lopende onderhandelingen en reeds gesloten contracten. Ook wordt nagedacht over de gevolgen voor toekomstige projecten.
Overall beeld
Uit de gesprekken blijkt dat gemeenten en ontwikkelaars doorgaans praktisch met de uitspraak omgaan en hun eigen oplossingsrichtingen vinden. De onzekerheid en het onderzoeken van de mogelijkheden en risico's leiden wel tot de nodige vertraging. Er is grote behoefte aan kaders en helderheid over welke ruimte er is voor gemeenten en aan bevestiging dat de gekozen oplossingen verantwoord zijn binnen de context van het arrest. Nadere uitleg in een nieuwe Reiswijzer of vergelijkbaar product zou erg helpen volgens de deelnemers aan de gesprekken. Ten eerste voorkomt dit dat alle afzonderlijke gemeenten veel tijd en energie gaan steken in het oplossen van dezelfde vragen en ten tweede ziet men hoe lastig het is voor marktpartijen die op meerdere plekken actief zijn als iedere gemeente er ander beleid op na houdt.
Er is een integraal verslag gemaakt van de drie afzonderlijke bijeenkomsten. Dit geeft een geanonimiseerd beeld van hoe er door verschillende deelnemers gedacht wordt. In hoeverre dit stand houdt is nog niet te zeggen. Er kunnen dan ook geen rechten aan worden ontleend.
Handreikingen voor de praktijk
De NEPROM en VNG zijn in nauw overleg met het ministerie van BZK om handreikingen te bieden voor het omgaan met dit arrest. De eerste snelle stap was het publiceren van een factsheet door BZK over de uitgifte van onroerende zaken en het bieden van gelijke kansen. VNG en NEPROM leverden hiervoor de input. Niet alle vragen kunnen al worden beantwoord. De factsheet zal worden aangevuld wanneer er meer informatie beschikbaar is. Daarnaast gaan we aan de slag met een meer praktische handreiking. We nemen hierin de uitkomsten van de bijeenkomsten mee.
Aanvullende informatie
Kort na de uitspraak organiseerde de NEPROM al een flitswebinar waarin advocaten van Stibbe een toelichting gaven op de uitspraak. Stibbe herhaalde dit webinar later voor haar klanten. Onlangs besprak het kantoor op haar website in FAQ-vorm het arrest en de praktische betekenis ervan voor de praktijk.
Op de site van de Vereniging van grondbedrijven (Vvg) is een dossierpagina ingericht waar links zijn verzameld naar o.a. een webinar van Arjan Bregman en een document met antwoorden op de vragen die hem zijn gesteld. Ook is er informatie van andere webinars en presentaties te vinden, zonder een uitputtend overzicht te geven.
Op gebiedsontwikkeling.nu beargumenteert Sven Schroots, een van de auteurs van de Reiswijzer Gebiedsontwikkeling 2019, waarom partnerselectie een bruikbaar instrument blijft, ondanks de uitspraak van de Hoge Raad.
