Skip Navigation LinksNieuws

Nieuws
19 juni 2019
Provada rondetafel: Hoe kun je het beste bouwen aan gezondheid?
Om de gezondheid en het welbevinden van stedelingen te vergroten is het belangrijk om te investeren in een leefomgeving met aandacht voor gezondheid en welzijn. Hoe doe je dat, en welke rol heeft de vastgoedontwikkelaar?

Verslag van het rondetafelgesprek op de PROVADA op 7 juni 2019, georganiseerd door VanWonen en NEPROM.

Om de gezondheid en het welbevinden van stedelingen te vergroten is het belangrijk om te investeren in een leefomgeving met aandacht voor gezondheid en welzijn. We gaan er vanuit dat groengebieden, schone lucht, schoon water, rust, (verkeers)veiligheid en gezonde voeding een positieve invloed hebben op gezondheid. Maar is dat ook zo? Hoe kun je het beste bouwen aan gezondheid en welke rol heeft de vastgoedontwikkelaar?



Mireille Jeurnink (Manager Vastgoedontwikkeling VanWonen) verwelkomt de deelnemers aan het gesprek: “Een ‘gezonde stedelijke omgeving’ is een heel actueel en veelbesproken onderwerp.  We gaan het daarom vandaag hebben over de vraag waar je op moet focussen om een gezonde stad te creëren. Een belangrijk punt van aandacht is wat mij betreft hoe je voorkomt dat gezondheid een betekenisloos containerbegrip wordt, zoals je dat ziet bij duurzaamheid.”



Timon van der Horst (Senior ontwikkelingsmanager BPD) vindt dat inderdaad nog niet zo eenvoudig: “Gezondheid is gewoon een breed begrip - van hoe voorkom je hittestress tot de vraag hoe je kinderen stimuleert om voldoende te bewegen. Als ontwikkelaar werkt hij op de eerste plaats aan het creëren van een fijne omgeving. En net als de stands hier op de Provada worden ook de gebiedsontwikkelingen ieder jaar een stukje groener.”

Reguleren of niet?
Alfred Bolks (Algemeen Directeur VanWonen) vraagt zich af in hoeverre je een gezonde stad kunt of moet reguleren. “In Kopenhagen hebben we onlangs voorbeelden gezien van plekken waar het aspect gezondheid sterk was gereguleerd. Ik miste daar wel een prettige sfeer.” René de Heer (Wethouder gemeente Zwolle) herkent dit: “Als je alles gaat regelen in omgevingsvisies krijg je te veel een aangeharkte stad. Ik zit meer op de lijn: hoe ga je dat samen regelen. De gemeente is in principe meer van de openbare ruimte, de ontwikkelaar meer van de stenen, maar door gezamenlijk op een andere manier samen te werken kun je ook gezondheid goed meenemen in de plannen”.



Monique van Haaf (Gedeputeerde Provincie Overijssel) is het hier niet helemaal mee eens: “Ik denk dat je sommige dingen wél moet reguleren, want we gaan de komende tijd binnenstedelijk verdichten en het leefklimaat mag daar in ieder geval niet onder lijden”.

Mireille Jeurnink wil graag weten van Boy Wesel (Manager Strategic Partnerships Bouwinvest) of de openbare ruimte - traditioneel een taak van de gemeente - voor een partij als Bouwinvest ook interessant is. Wesel vindt van wel: “Je hebt het uiteindelijk over tevreden bewoners, over een plek waar men zich goed voelt. Het is goed om daar ook als investeerder al vroegtijdig over mee te praten, temeer daar we voor een periode van twintig jaar of langer in een gebied investeren”.

“Is een gezonde groene stad niet typisch een GroenLinks onderwerp?” vraagt Mireille Jeurnink aan de twee VVD-politici. Nee hoor. René de Heer vindt dat groen iets is “wat dwars door politieke kleur heen gaat, het is geen links onderwerp. Als je het hebt over een gezonde stad, dan kunnen we actief investeren in de woonomgeving, het leefklimaat, en dat moet je vervolgens als gemeente ook monitoren. Je moet ervoor zorgen dat mensen met elkaar blijven interacteren. Sterker nog: we kunnen politieke polarisatie indammen door mensen uit te dagen elkaar vaker te ontmoeten.”



Taak voor ontwikkelaars?
“We benoemen veel onderwerpen die een sociale kant hebben. Ligt daar ook echt een taak voor projectontwikkelaars, of trekken we dan een te grote broek aan?” Dat vraagt Mireille Jeurnink aan Jan Fokkema (directeur NEPROM). “De NEPROM heeft enkele jaren geleden een visie uitgebracht met de titel ‘Ruimte voor het nationale geluk’. Wij zijn er als ontwikkelaars om mooie woon- en leefomgevingen te creëren. Daar haal je voor jezelf ook veel zingeving uit in je werk. Dus ja: het is zeker een taak voor ontwikkelaars. De vraag is hoe je het aanpakt. Ik denk dat we vooral ons gezond verstand moeten blijven gebruiken - maar dat vinden we kennelijk niet altijd voldoende. Je zou gezondheid misschien in een omgevingsvisie moeten opnemen, maar ik vraag me af of dat dé manier is. In Zwolle is nog ruimte aan de rand van de stad voor nieuwbouw, maar in de Randstad is dat onbespreekbaar. Dan vraag ik me af in hoeverre in de Randstad de gezondheid nog wordt beschermd op het moment dat we alleen nog binnenstedelijk gaan ontwikkelen. Ik heb hier geen oplossing voor, maar het is iets waarmee ontwikkelaars geconfronteerd worden, en wat het voor ons ook moeilijk maakt om producten te realiseren waarvan we weten dat er behoefte aan is. Het ergste vind ik dat er op dit moment veel geld in de markt beschikbaar is, maar dat we het momentum met z’n allen aan het vermorsen zijn, doordat we met deze vragen blijven worstelen.”  René de Heer is het met deze analyse eens en hij vindt dat het in het algemeen beter is om  ambities te formuleren dan te reguleren op het vlak van gezondheid.

Hoe pak je het aan?
“Weten we ook wat we moeten doen om een gezonde stad te realiseren?” vraagt Mireille Jeurnink. “Hoe bereik je met elkaar overeenstemming over waar je op moet focussen?” Jan Fokkema vindt dat er in Nederland te weinig een traditie is om te reflecteren op wat er in het verleden is bereikt: “We hebben dit al eerder gedaan –  met ontwikkelaars, beleggers, bestuurders en bewoners samen. Laten we kijken wat we kunnen leren van eerdere onderzoeken en van succesvolle wijken die twintig jaar geleden zijn ontwikkeld. Heel veel onderwerpen zijn al eens uitgezocht. We kunnen nu teruggaan om te kijken wat daarvan terecht is gekomen.”

Alfred Bolks vult aan: “Het is goed om daar naar te kijken, maar de tijdsgeest verandert. VanWonen is daarom samen met Hogeschool Groningen, gemeente Groningen en het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) een onderzoek gestart op het thema ‘Gezonde Stad’ met de aanstelling van een Lector. Hiermee wordt zowel vanuit de praktijk als uit onderzoek kennis vergaard over hóe een stad en haar bewoners gezonder kunnen worden”.



Mireille Jeurnink concludeert dat iedereen aan tafel zich kan vinden in het uitgangspunt om gezondheid niet strikt te reguleren. Het formuleren van ambities is een geschiktere route. Jaap Haks vult aan: “We zien zelfs dat een stapeling van eisen kan leiden tot producten die de mensen gewoon niet meer willen. In het duurdere segment zie ik bijvoorbeeld dat kopers hoe dan ook twee parkeerplaatsen willen bij hun woning, anders is het einde verhaal.”

“Een gezonde stad is een sector-overschrijdend begrip, het gaat over ruimte, sociale aspecten, economische aspecten enzovoort. Vraagt dat om een andere manier van werken?” Mireille Jeurnink vraagt het aan wethouder René de Heer. “Je moet het inderdaad integraal aanpakken. Dat is lastig, maar daar begint het wél. Bij iedere bewoner die een vorm van zorg nodig heeft liggen daar altijd een aantal andere problemen aan ten grondslag. Je hebt geen baan en daardoor schulden, je hebt schulden en daardoor een moeizame gezinssituatie, enzovoort. Als we dan aan de preventieve kant verzuimen om het integraal aan te pakken houd je de oude situatie in stand en krijg je bij wijze van spreken het geval dat iemand wél op een gezonde school zit, maar niet in een gezonde wijk woont. Dus wat betreft het gebruiken van je gezond verstand: als we gezondere wijken gaan maken, zou dat wel eens kunnen bijdragen aan het voorkomen van problemen in het sociaal domein.”

Deelnemers
Mireille Jeurnink (Manager Vastgoedontwikkeling VanWonen)
Alfred Bolks (Algemeen Directeur VanWonen)
Jan Fokkema (Directeur NEPROM)
Monique van Haaf (Gedeputeerde Provincie Overijssel)
Jaap Haks (Ontwikkelmanager Gebiedsontwikkeling en hoofd Grondzaken gemeente Groningen)
René de Heer (Wethouder gemeente Zwolle)
Timon van der Horst (Senior ontwikkelingsmanager BPD)
Boy Wesel (Manager Strategic Partnerships Bouwinvest)

https://intern.neprom.nl/Nieuwsafbeeldingen/events/VanWonen286.jpg, https://intern.neprom.nl/Nieuwsafbeeldingen/events/VanWonen286.jpg

Tags