Juist nu is het van belang om te blijven doorbouwen aan goede betaalbare woningen. “Nu mensen thuis moeten blijven, is nog duidelijker geworden hoe belangrijk een woning is”, stelt NEPROM-voorzitter Desirée Uitzetter in een interview (dat je ook hier kunt lezen) op de website Debouwmaakthet.nl van Bouwend Nederland.
In de Bloemendalerpolder tussen Muiden en Weesp wordt druk gebouwd aan 2.750 nieuwe woningen. De nieuwe wijk gaat Weespersluis heten. Ontwikkelaars en bouwers werken nauw samen met de gemeente Weesp en de provincie Noord-Holland. Ook het waterschap is nauw betrokken, want de polder wordt opnieuw ingericht met veel natuur en nieuw water.
Een mooi voorbeeld van hoe de woningbouw ondanks de coronacrisis toch blijft doordraaien, aldus Uitzetter. De vraag naar huizen is nog altijd groot en projectontwikkelaars en bouwers kunnen blijven doorwerken. Ze verwijst naar de gemeenschappelijke verklaring
‘Samen doorbouwen aan Nederland’, die minister Ollongren van BZK op 22 april mede namens een groot aantal partijen in de bouw naar buiten bracht. Hierin spreken partijen af dat zij het Protocol samen veilig doorwerken zullen hanteren bij het uitvoeren van het werk en zich zullen inspannen om de continuïteit in bouwproductie en werkgelegenheid zoveel als mogelijk te borgen.
Urgentie nu doorbouwen
Dat is hard nodig, want volgens de NEPROM-voorzitter is de vraag naar betaalbare woningen nog altijd groter dan het aanbod. “Wij zijn al jaren kritisch over het feit dat er te weinig plannen zijn”, vertelt Uitzetter. Ze ziet dat de plancapaciteit er op papier vaak goed uitziet, maar dat deze niet te realiseren is of niet genoeg betaalbare woningen oplevert. “Papieren plancapaciteit is één, of er daadwerkelijk wordt ontwikkeld is twee. Dit wordt veroorzaakt door veel factoren die te maken hebben met haalbaarheid in brede zin. Regels rond stikstof en PFAS spelen een rol, complexiteit van het project en investeringsbereidheid van private en publieke partijen, maar ook met de daadkracht van gemeenten om echt door te pakken.”
Nu mensen thuis moeten blijven, is nog duidelijker geworden hoe belangrijk een woning is. “Een goede betaalbare woning en een woningomgeving waar men ook nog wat adem kan halen blijken essentieel. Dan is het des te schrijnender als er onvoldoende woningen zijn of als mensen geen toegang hebben tot de woningmarkt.” Uitzetter voelt dan ook de urgentie om juist nu door te bouwen.
Garantieregeling aan de vraagkant
Het starten van een bouwproject valt of staat bij het succes van de voorverkoop, legt ze uit. Als 60% tot 70% van een project of bouwfase verkocht is, dan kan de bouwer aan de slag. Daarom zou het volgens haar goed zijn als het Rijk garant staat om deze voorverkooppercentages te kunnen halen. “Dit houdt in dat als er onvoldoende woningen op tijd verkocht worden aan particulieren, corporaties of beleggers, het Rijk garant staat voor het laatste deel zodat er wel gestart kan worden met de bouw. Tevens kan dit een enorme impuls geven aan het consumentenvertrouwen in de woningmarkt als het Rijk achter een bouwproject staat.”
Haalbaarheid aan de aanbodkant
Daarnaast is het belangrijk dat het Rijk gemeentelijke grondbedrijven stimuleert en meer ruimte geeft om nieuwe locaties in ontwikkeling te brengen, stelt Uitzetter. Ze ziet dat gemeenten nauwelijks zelf investeren om nieuwe plekken in ontwikkeling te brengen en dan bedoelt ze met name het verwerven en (planologisch) bouwrijp maken van locaties. De plannen die er waren, worden uitontwikkeld, maar er worden nauwelijks nieuwe plannen opgestart. En dat is wel belangrijk aangezien er 1 miljoen nieuwe huishoudens bij komen, benadrukt ze. “We kijken dus aan tegen een enorme vraag naar woningen maar hebben de locaties niet.”
Naast inzetten op nieuwe locaties is het ook belangrijk om de lopende projecten zoveel mogelijk te versnellen en breed te stimuleren, aldus Uitzetter. “We hebben heel veel projecten in ontwikkeling en uitvoering, maar zien daar veel discussie over extra - vaak nieuwe - eisen en ambities die gedurende de rit ontstaan.” Als voorbeelden noemt ze extra duurzaamheidseisen, architectonische eisen, prijscategorieën van de woningen (programma), grondwaarden die onder woningen zitten en aan de gemeenten moeten worden betaald, maar ook parkeren. Ze weet dat partijen hier met elkaar over in gesprek zijn, maar pleit ervoor om het belang van ‘voortgang en haalbaarheid’ veel meer centraal te stellen. Meer coulance, zoals in de gezamenlijke verklaring afgesproken, betekent ook dat hier samen kritisch naar gekeken wordt. Uitzetter: “Laten eerlijk bekijken wat echt niet kan en daar ook gewoon afscheid van nemen, zodat de uitvoering van projecten wel door kan gaan.”
foto: Jostijn Ligtvoet Fotografie