Op 3 juli stemde de Tweede Kamer over de Wet versterking regie volkshuisvesting, nadat twee dagen eerder over de ingediende amendementen was gestemd. Met een nipte meerderheid stemde de Tweede Kamer in met de wet, inclusief de aangenomen amendementen. In september debatteert de Eerste Kamer over het aangenomen Wetsvoorstel. Als ook de Senaat instemt met het voorstel, zal de wet op 1 januari 2026 in werking treden.
Steun voor regie vanuit het Rijk
Wij vinden het essentieel dat het Rijk de regie neemt om woningbouw te versnellen. Niet zozeer door rigide percentages per prijssegment vast te leggen, maar door te zorgen voor voldoende plancapaciteit en een goede doorstroming in de hele woningmarkt – van sociale huur tot midden- en hogere segmenten.
Zorgen niet opgelost
Wat in de wet ontbreekt, is borging van de vrije sector, terwijl juist die woningen nodig zijn om de totale woningmarkt in beweging te brengen, doorstroming te bevorderen en projecten haalbaar te maken. De Tweede Kamer heeft geen gehoor gegeven aan onze oproep om dit te borgen, waardoor het mogelijk blijft om 75%, 80% of nog meer betaalbare woningen te eisen.
Ook hebben we erop gewezen dat gemeenten aanvullende lokale eisen blijven stellen, o.a. op het gebied van betaalbaarheid, oppervlakte en exploitatieduur. Deze stapeling van eisen maakt projecten vaak financieel en juridisch complex, en leidt tot vertraging in de realisatie van broodnodige woningen. De Tweede Kamer heeft de ruimte hiervoor niet ingeperkt.
Gedwongen percentages ongewenst
Wel is een motie aangenomen die de regering verzoekt om in de instructieregels voor woningbouwprojecten op te nemen dat binnen de tweederde betaalbare woningen 25% betaalbare koop dient te worden opgenomen. Of en zo ja hoe de minister dit gaat doen, moet gaan blijken. Hoewel dit mogelijk is sommige projecten de haalbaarheid ten goede komt, is NEPROM hier niet enthousiast over. In langlopende stedelijke projecten kunnen juist de huurwoningen voor versnelling zorgen. Volgens ons is niemand gebaat bij gedwongen percentages, maar moeten we vooral focussen op een gezonde woningmarkt waarin alle woningzoekenden worden bediend. Daarin moet per project de juiste mix tussen koop- en huurwoningen en de verdeling over verschillende prijssegmenten kunnen worden bepaald.
Fatale termijnen stap in goede richting
Een derde punt waar we aandacht voor vroegen, is het verduidelijken van de escalatieladder. Die is er niet concreet gekomen. Het aangenomen amendement dat fatale termijnen introduceert, waarna de minister een besluit moet nemen, is wel een stap in de goede richting. Dit zorgt namelijk voor een basis voor de minister om in te grijpen. Overigens is de minister zelf niet enthousiast over dit amendement, omdat het ministerie hiervoor niet de mensen heeft.
Depolitisering woningmarkt is nodig
Het wetsvoorstel kon oorspronkelijk op ruime steun in beide Kamers rekenen. Door het onverwacht aangenomen amendement van de PVV, waarmee de facto een verbod wordt ingesteld voor gemeenten om statushouders urgentie te geven, werd de wet ineens een politieke splijtzwam en werd de steun van de Eerste Kamer onzeker. NEPROM is geen voorstander van dit amendement en vindt in bredere zin dat de woningmarkt gedepolitiseerd moet worden. De grilligheid in beleid zorgt veel onzekerheid bij beleggers en investeerders. De woningmarkt heeft stabiel tienjarenplan nodig waarin locaties, aantallen en woningtypen worden vastgelegd en waar de politiek niet elk jaar nieuwe spelregels introduceert.
