Onderstaand verslag is geschreven door Dick van Ginkel (TBI WOONlab). Hij bezocht op 15 mei een klimaatsymposium in Wenen en vertegenwoordigde daar de NEPROM tijdens een rondetafelgesprek over 'de gebouwde omgeving'.
Iets meer dan een jaar geleden bracht het koninklijk paar een staatsbezoek aan Oostenrijk, een belangrijke handelspartner voor Nederland in Europa. Als opvolging hierop werd op maandag 15 mei 2023 het Oostenrijks-Nederlands Klimaatsymposium georganiseerd. De ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden en het Oostenrijkse Federale Ministerie voor Klimaat brachten meerdere experts uit beide landen bijeen met als doel de samenwerking op verschillende thematische gebieden te intensiveren, namelijk: landbouw (proteïnetransitie), energie (waterstof), mobiliteit, gebouwde omgeving, klimaat & migratie, en slimme technologie/industrieën. Het symposium werd georganiseerd aan de vooravond van de Oostenrijkse Wereldtop 2023.
Duurzame huisvesting versnellen en stimuleren
Om de klimaatambities in de gebouwde omgeving te realiseren, staan Oostenrijk en Nederland voor vergelijkbare uitdagingen. Het doel is voldoende woningen te bouwen om een evenwichtige woningmarkt te waarborgen. Daarbij ligt in de woningbouwsector vaak de nadruk op het verminderen van het energieverbruik van huishoudens, maar een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen begint al bij de planning en de bouw. Zowel Nederland als Oostenrijk hebben strategieën aangenomen om de toepassing van duurzame huisvesting te versnellen en te stimuleren.
De NEPROM was uitgenodigd om deel te nemen aan het symposium, en TBI WOONlab vertegenwoordigde de NEPROM tijdens het rondetafelgesprek over de 'gebouwde omgeving'. Dit gesprek richtte zich op de vertaling van verschillende geformuleerde doelstellingen en EU-richtlijnen naar uitvoerbaar beleid. Tijdens de discussie kwamen ook andere vragen aan bod, zoals: Wordt de bouwsector gestimuleerd om meer duurzame materialen toe te passen? Hoe kunnen oplossingen op grote schaal worden geïmplementeerd en commercieel aantrekkelijk worden gemaakt?
Kortom, in essentie vertegenwoordigen deze herkenbare thema's kwesties die ook in Nederland een prominente rol spelen. Daarom is het van belang om te leren van andere landen en indien nodig gezamenlijk op te trekken op Europees niveau, met als doel deze kwesties bijvoorbeeld te implementeren in het Lente-akkoord 2.0. Dit meerjarige programma heeft als doel circulair industrieel bouwen te verankeren in de bouwpraktijk en is een samenwerking tussen brancheverenigingen NEPROM, Bouwend Nederland, IVBN, WoningBouwersNL, Aedes en in nauwe samenwerking met BZK en bestaande programma's op het gebied van circulair bouwen.
Circulaire ontwikkelingen in Wenen
Na het symposium was er nog de mogelijkheid voor een kort bliksembezoek aan een binnenstedelijke ontwikkeling: een nieuwe klimaatvriendelijke wijk op een voormalig spoorwegterrein. Op het terrein van het voormalige station Nordbahnhof in het 2e district groeit al jaren een nieuwe wijk met nieuwe flats, parken en scholen. Wenen laat zien hoe stadsontwikkeling en natuurbehoud op het terrein van het voormalige Nordbahnhof op elkaar kunnen worden afgestemd. In nauwe samenwerking met de bevolking ontstaat een project dat uniek is in de wereld.
Naast de reeds bebouwde gebieden rondom het Rudolf-Bednar-Park, de Austria Campus en de woonlaan met onderwijscampus, zal het laatste ontwikkelingsgebied, Freie Mitte - Vielseitiger Rand, tot 2026 worden gerealiseerd met bijna 5.000 extra woningen.
Met zijn totale oppervlakte van 85 hectare is Nordbahnhof een van de grootste en belangrijkste binnenstedelijke ontwikkelingsgebieden in Wenen. Onderstaand nog een aantal leerzame links/gebouwen met betrekking tot verschillende circulaire ontwikkelingen in Wenen:
Een ander indrukwekkend gebouw is HoHo Vienna in Seestadt Wenen. Het is een symbool van innovatie, duurzaamheid en moderniteit, en combineert de visie van een ecologisch en toekomstgericht gebouw in een (houten) hoogbouw. Dit gebouw is een intelligente hybride constructie, bestaande uit een samengestelde constructie van 75% hout en 25% beton.
En tot slot, de wijze woorden van Voormalig Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp, die het Klimaatsymposium mocht afsluiten:
"We hebben allemaal een rol. Denk groot, maar handel klein en handel NU!"
